Inspectie en onderhoud: De norm geeft richtlijnen voor het regelmatig inspecteren en onderhouden van elektrische installaties en apparatuur om mogelijke gevaren te identificeren en te verminderen.

Veilig werken: NEN 3140 bevat procedures en voorschriften voor veilig werken met elektrische installaties, inclusief het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, het vermijden van elektrische gevaren en het nemen van voorzorgsmaatregelen om elektrische schokken en brand te voorkomen.

Competentie en training: De norm benadrukt het belang van competentie en training van personeel dat werkt met elektrische installaties. Het beschrijft de vereiste kennis en vaardigheden die werknemers moeten hebben om veilig te kunnen werken met elektriciteit.

Risicobeoordeling: NEN 3140 moedigt het uitvoeren van risicobeoordelingen aan om potentiële gevaren te identificeren en te evalueren, zodat passende maatregelen kunnen worden genomen om risico’s te beheersen.

Documentatie: De norm bevat richtlijnen voor het bijhouden van documentatie met betrekking tot inspecties, onderhoudsactiviteiten en trainingen, om te zorgen voor traceerbaarheid en naleving van de norm.

Volgens de NEN 3140-norm hebben zowel werkgevers als werknemers verschillende verplichtingen om de veiligheid van elektrische installaties en apparatuur te waarborgen. Hier zijn de belangrijkste verplichtingen voor beide partijen:

Voor Werkgevers:

• Risicobeoordeling: Werkgevers moeten een risicobeoordeling uitvoeren om potentiële gevaren in verband met elektrische installaties en apparatuur te identificeren en te evalueren.
• Veilige werkomgeving: Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het creëren en onderhouden van een veilige werkomgeving voor hun werknemers, inclusief het waarborgen van de veiligheid van elektrische installaties en apparatuur.
• Instructie en training: Werkgevers moeten hun werknemers voorzien van de nodige instructie en training om veilig te kunnen werken met elektrische installaties en apparatuur, inclusief het begrip van relevante procedures en voorschriften.
• Periodieke inspecties en onderhoud: Werkgevers moeten regelmatig inspecties en onderhoud uitvoeren aan elektrische installaties en apparatuur om de veiligheid te waarborgen en mogelijke gevaren te identificeren en te verhelpen.
• Documentatie: Werkgevers moeten documentatie bijhouden van inspecties, onderhoudsactiviteiten en trainingen om te voldoen aan de vereisten van de norm en voor traceerbaarheid.

Voor Werknemers:

• Veilig werken: Werknemers moeten de nodige voorzorgsmaatregelen nemen om veilig te kunnen werken met elektrische installaties en apparatuur, inclusief het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en het vermijden van gevaarlijke situaties.
• Melden van gevaren: Werknemers moeten potentiële gevaren met betrekking tot elektrische installaties en apparatuur melden aan hun werkgever om actie te ondernemen om de veiligheid te waarborgen.
• Naleving van instructies en procedures: Werknemers moeten de instructies en procedures volgen die zijn vastgesteld door hun werkgever met betrekking tot veilig werken met elektrische installaties en apparatuur.
• Kennis en training: Werknemers moeten beschikken over de nodige kennis en training om veilig te kunnen werken met elektrische installaties en apparatuur, inclusief het begrip van relevante voorschriften en procedures.

Enkele veelvoorkomende trainingen en certificeringen zijn onder meer:

• Basisveiligheid VCA (VCA-B): Deze certificering is niet specifiek gericht op elektrische werkzaamheden, maar het biedt een basisbegrip van veiligheid en gezondheid op de werkvloer, wat relevant is voor alle werknemers, inclusief diegenen die elektrische taken uitvoeren.
• NEN 3140 Vakbekwaam Persoon (VP): Deze training is bedoeld voor werknemers die elektrische werkzaamheden uitvoeren aan of in de nabijheid van elektrische installaties. Na het succesvol voltooien van de training ontvangen deelnemers een certificaat waaruit blijkt dat ze bekwaam zijn om bepaalde taken uit te voeren volgens de NEN 3140-norm.
• NEN 3140 Installatie-/Werkverantwoordelijke: Voor werknemers die verantwoordelijk zijn voor het plannen, organiseren en toezicht houden op elektrische werkzaamheden is een aanvullende training en certificering vereist. Deze training omvat een dieper begrip van de NEN 3140-norm en de verantwoordelijkheden van een installatie- of werkverantwoordelijke.
• Inspecteur NEN 3140: Voor professionals die verantwoordelijk zijn voor het uitvoeren van inspecties van elektrische installaties en apparatuur is specifieke training en certificering vereist. Deze training omvat een grondige kennis van inspectiemethoden, normen en rapportagevereisten.
• NEN 3140 Scope 8 en Scope 10: Voor specifieke taken, zoals het werken aan of in de buurt van laagspanningsinstallaties (Scope 8) of hoogspanningsinstallaties (Scope 10), kunnen aanvullende trainingen en certificeringen vereist zijn, afhankelijk van de werkzaamheden.

Het niet naleven van de NEN 3140-richtlijnen kan ernstige gevolgen hebben, zowel op het gebied van veiligheid als wettelijke aansprakelijkheid:

• Veiligheidsrisico’s: Het niet naleven van de NEN 3140-richtlijnen kan leiden tot ernstige veiligheidsrisico’s voor werknemers die met elektrische installaties en apparatuur werken. Dit kan resulteren in elektrische schokken, brandgevaar, letsel of zelfs dodelijke ongevallen.
• Wettelijke overtredingen: Het niet voldoen aan de NEN 3140-richtlijnen kan leiden tot wettelijke overtredingen, aangezien de norm vaak wordt beschouwd als een belangrijke wettelijke vereiste voor elektrische veiligheid op de werkplek. Niet-naleving kan leiden tot boetes, sancties en gerechtelijke procedures tegen de verantwoordelijke partijen.
• Aansprakelijkheid voor letsel: Als een werknemer letsel oploopt als gevolg van het niet naleven van de NEN 3140-richtlijnen, kunnen werkgevers en andere betrokken partijen aansprakelijk worden gesteld voor de geleden schade. Dit kan leiden tot civiele rechtszaken en schadeclaims tegen de verantwoordelijke partijen.
• Verlies van vertrouwen en reputatieschade: Het niet naleven van veiligheidsnormen zoals NEN 3140 kan leiden tot verlies van vertrouwen bij werknemers, klanten en andere belanghebbenden. Dit kan leiden tot reputatieschade voor het bedrijf of de organisatie, wat op zijn beurt kan leiden tot verlies van zakelijke kansen en financiële schade.
• Kortom, het niet naleven van de NEN 3140-richtlijnen kan ernstige gevolgen hebben voor zowel de veiligheid van werknemers als de wettelijke aansprakelijkheid van de betrokken partijen. Het is daarom van vitaal belang voor werkgevers en werknemers om de norm strikt te volgen en ervoor te zorgen dat elektrische werkzaamheden altijd veilig worden uitgevoerd volgens de voorschriften van de norm.